Park van Tervuren

De tijgervis van het KMMA, duidelijk niet te verwarren met de pijpvis van Jeroom (Humo)

Omdat het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika binnen enkele maanden zijn deuren (voor een langdurige renovatie) sluit, trokken we naar Tervuren om dit museum met zijn unieke collecties een bezoek te brengen.  Voor mij was het de allereerste keer dat ik daar een voet binnenzette. Op mijn leeftijd zou dat niet mogen want ik las dat het  "één van de mooiste en charmantste Afrika-musea ter wereld" is. Daarnaast is het museum onlosmakend verbonden met het niet al te koosjer koloniaal tijdperk van ons land, Leopold II zeg maar, en de wereldtentoonstelling van 1897. Op dit moment loopt er ook een tijdelijke tentoonstelling van spinnen en schorpioenen. Dat is extra meegenomen.

Het museum heeft ook een olifant in huis (voor alle duidelijkheid rechts)

Via de snelweg naar Brussel en afrit Bertem ben je zo in Tervuren, tenminste als je de spitsmomenten mijdt. Het museum is gehuisvest in een beschermd neoclassicistisch gebouw dat in opdracht van Leopold II werd opgetrokken. Vlakbij ligt ook het Koloniënpaleis dat tijdens de wereldtentoonstelling het koloniaal gedeelte ervan herbergde terwijl aan het Jubelpark de eigenlijke tentoonstelling plaatsvond. Op dat moment deed de Art Nouveau  een sierlijke wind door Brussel waaien waar de koning niet blind voor was. Hij liet de binneninrichting van het Koloniënmuseum over aan een handvol beloftevolle jonge kunstenaars zoals Henry Van de Velde, Paul Hankar en George Hobé. Van Hobé vind je hiervan aan de achterzijde van het Koloniënmuseum nog een prachtig houten gebinte dat maar net van de ondergang werd gered.

Eén van de topstukken van het museum, een prauw waar zo'n 100 roeiers in kunnen.

Na de wereldtentoonstelling deed het Koloniënpaleis dienst als Afrikamuseum maar al snel bleek het gebouw te klein. Daarom werd het nieuwe museum, het KMMA, opgetrokken. Hier had ik vooral aandacht voor de vloeren en muren uit natuursteen, terwijl die van ons, biologieleerkrachte zijnde, op een heel traag tempo door de collectie struinde. Je moet daar voor zijn: doorprikte vlinders en kevers, opgezette dieren zoals chimpansees, twee neushoorns met preventief verwijderde horens, een giraf, leeuwen en een olifant en dan ook nog bokalen met vissen en slangen op sterk water. Kaderend in de tijd van toen, in het begin van de 20ste eeuw was dat de enigste manier om de mensen van hier kennis te laten maken met Afrika, kan ik er wel enigszins begrip voor opbrengen. Stanley had nu eenmaal nog geen videocamera mee. Waar zou hij trouwens de elektriciteit vinden? En het  zal ook wel eigen aan koningen geweest zijn zeker, dat ze graag pochten met hun 'veroverde gebieden'?

Mooi vond ik 'Congostroom Deluxe', een recentere tentoonstelling over deze indrukwekkende rivier "van bron tot monding". Als bomenliefhebber stond ik ook even met de mond open bij de prauw die vlakbij de museumshop staat opgesteld. 22 meter lang is deze 'roeiboot' en hij weegt evenveel als 2 nijlpaarden, zo'n 3500 kg. Er kunnen ongeveer 100 roeiers plaats in nemen. De prauw is gekapt uit één stuk sipohout (Entandrophragma utile) en werd geschonken door de inwoners van  Kindu. Om een prauw als deze te kunnen vervaardigen moest een boom worden gekapt die naar schatting 60 meter hoog en zo'n 300 tot 400 jaar oud is. Respect. 

Franse tuin met zicht op het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika

Een bezoek aan het museum moet gepaard gaan met een wandeling door de Franse tuin aan de voet van het museum. Hier bevindt zich de dikste mammoetboom van Vlaanderen. Deze strakke tuin met zijn vele statige trappen loopt over in het Park van Tervuren, een 205 ha groot park dat grenst aan het Zoniënwoud. De vele waterpartijen worden gevoed door de Voer, die ook Tervuren haar naam gaf. We besloten na een eerste verkenning van de Franse tuin en de bijhorende beelden om in een ander seizoen een volledige dag terug te komen. Temeer omdat we een flinke wandeling door dit park willen combineren met het 100 ha groot Arboretum van Tervuren (aanleg 1902) even verderop. Zo'n 460 soorten bomen werden hier aangeplant. Amerikaanse sequoia's en slangendennen (Araucaria) zijn er de blikvangers. Maar daarvoor was het gisteren te koud, te glad en nog te vroeg donker.

Leopold II, samengesteld uit ivoren slagtanden

Wij hopen die dag ook de weerspiegeling van het immense museum in de grote (ijsvrije) vijver ervoor te kunnen bewonderen. Dat zal ongetwijfeld een fraai beeld opleveren. Té mooi allicht, met Leopold II in gedachte.