Ons bezoek aan het IJzerfront

Eén dag van onze vakantie -en niet meer- mocht ik van de kroost uittrekken om hen kennis te laten maken met de eerste wereldoorlog in de Westhoek. Diksmuide ligt vlakbij onze jeugdherberg in Oostduinkerke, dus was de keuze niet zo moeilijk.

Midden oktober 1914 vormden de IJzer en het kanaal naar Ieper de Belgische verdedigingslinie tegen de oprukkende Duitsers. Op enkele plaatsen lukten de Duitsers erin om de IJzer over te steken. Diksmuide werd hardnekkig verdedigd maar uiteindelijk moest de stad toch worden prijsgegeven. Maar de geallieerden slaagden erin om de opmars van de Duitsers te stoppen onder meer door de onderwaterzetting van de IJzervlakte.

Beiden kampen groeven zich aan de IJzer in voor een verschrikkelijke stellingenoorlog die vier jaar lang zou duren. Voor het eerst ook wordt op het front gifgas gebruikt: chloorgas, fosgeen en mosterdgas (ieperiet). Op 11 november 1918 wordt de wapenstilstand getekend in een treinwagon in het Franse Compiègne.

De IJzertoren, Diksmuide

In 1930 wordt de eerste IJzertoren (50 meter hoog) ingewijd als gedenkteken aan de Vlaamse soldaten die op het IJzerfront het leven lieten. In 1946 werd deze toren tot ontploffing gebracht en vernield. Uit de brokstukken verrees in 1965 een nieuwe toren, dé 84 meter hoge IJzertoren zoals we die vandaag kunnen bezoeken.

Met de lift gingen we met gans de familie naar het dak van de toren. Van hieruit heb je een mooi uitzicht over de Westhoek en de IJzervlakte. Het afdalen doe je via de trappen terwijl je op iedere verdieping -het zijn er welgeteld 22- een deel van het museum kan meepikken. Op initiatief van minister Anciaux kan je dit museum als -26 jarige bezoeken aan 1 euro.

De Dodengang, Diksmuide

Twee kilometer stroomafwaarts van de IJzertoren ligt aan de linkeroever de recent gerenoveerde Dodengang. De Dodengang is een netwerk van meer dan een kilometer Belgische loopgraven en bunkers. Het was een van de gevaarlijkste Belgische stellingen vlakbij een Duitse bunker.

Bij het onderhoud van deze site laat men de talrijke klaprozen ongemoeid. Deze bloem is hét symbool geworden van de oorlog. Ze groeien daar waar al het andere dood is en bij voorkeur daar waar de grond werd omgewoeld. De rode bloemblaadjes verwijzen naar het bloed van de vele gesneuvelden. De 'poppies' worden ook beschreven in het gedicht 'In Flanders Fields' van John McCrae. De Dodengang is gratis te bezoeken.

Omdat lijden universeel is, bezochten we ook het Duitse kerkhof in Vladslo.

Vanuit Diksmuide stad rijd je met de auto op korte tijd naar het Duitse kerkhof in Vladslo. Dit erg sobere kerkhof te midden het bos is een van de vier grote Duitse kerkhoven uit de eerste wereldoorlog in België. Voor 25644 'gevallenen' is Vladslo hun laatste rustplaats.

Grafzerken vind je op dit kerkhof niet. Wel tegels in het gras en hier en daar een koppel basalten kruisbeelden. Recht tegenover de ingang, aan de achterzijde van het kerkhof, staat een van de meest ontroerende en beklijvende oorlogsgedenktekens van ons land: "het Treurende Ouderpaar" van de Duitse beeldhouwster Käthe Kollwitz. Haar bijna 18-jarige zoon Peter sneuvelde in oktober 1914.

Het Treurend Ouderpaar van beeldhouwster en pacifiste Käthe Kollwitz

Vanuit Vladslo reden we via Nieuwpoort terug naar Oostduinkerke. In Nieuwpoort stroomt de IJzer in de Noordzee en het is ook daar, meer bepaald in het sluizencomplex De Ganzenpoot, dat de overstroming van de IJzervlakte werd in gang gezet. Een slimme zet waarmee het front in de Westhoek werd gestabiliseerd.