usutu-virus

"Na de uitbraak van het usutu-virus onder vogels vorig jaar, wijzen alle signalen erop dat er zich momenteel een nieuwe uitbraak aftekent. We willen alle gebruikers van waarnemingen.be oproepen om mee verhoogde sterfte in kaart te brengen. Het gaat dan om slachtoffers die ofwel de symptomen vertonen of dode vogels die zonder aanwijsbare reden stierven, vaak op gekke, erg zichtbare plaatsen. De Merel is de meest gevoelige soort voor dit virus, dat wordt overgedragen door steekmuggen." (Bericht Natuurpunt)

Ook hier is er treurnis. Vandaag vond ik de derde dode merel in de tuin (foto boven) en dit op enkele weken tijd. Deze morgen zat dit mannetje nog aan de zwemvijver, duidelijk niet op zijn kilo. 4 uur later was hij dood en lag hij op een van de tuinpaden. Ik heb hem met de spade opgeschept en ergens begraven. De drie dode merels voerde ik in op waarnemingen.be . Quasi zeker gaat het om het usutu-virus. Er schijnt niks aan te doen zijn. Ecologisch, biologisch, permacultuur, voorbijgestreefd, .... het maakt geen verschil. De boosdoeners zijn steekmuggen en die vliegen overal. Jammer.

het rozenblaadje

rozenblaadje op vlinderstruik

"Het rozenblaadje is één van de prachtigste beervlinders die je in ons land kan aantreffen." Dat lees ik op één van de vlinderpagina's van Natuurpunt. Deze morgen trof ik dit oranje nachtvlindertje aan op een door de wind wiebelende vlinderstruik in de allernieuwste vlinderhoek van onze tuin. Het was pas op de foto dat ik zijn schoonheid ten volle ontdekte.  Interessant om weten is dat de waardplanten (voedsel van de rupsen) in dit geval korstmossen zijn.

dan toch een glasvleugelpijlstaart

Hemaris fuciformis

Dan moet ik in mei van dit jaar toch goed gekeken hebben want vandaag verscheen er wel degelijk een glasvleugelpijlstaart op een van de vlinderstruiken. Na de eerste waarneming begon ik te twijfelen omdat wat later een kolibrievlinder verscheen en ik bij mezelf dacht dat ik me dan wel zou vergist hebben. Ze lijken op mekaar en vergissen is menselijk. Maar hij zat er zonet in volle glorie, met zijn doorzichtige vleugels al vliegend nippend aan de vlinderstruiknectar. 

extra hoekje voor de vlinders

Pal op het zuiden en in het verlengde van onze voordeur heb ik gisteren een extra hoekje voor de vlinders aangeplant.  Voorheen was daar gazongras met enkele worteluitlopers van sering. Ik koos voor 5 vlinderstruiken en 5 bijpassende roze Silenes als randbeplanting. De Buddleja staat momenteel in bloei, dus voor wie graag kiest op kleur, is het nu hét moment om de geliefde variëteit uit te kiezen. Ik koos 3 Buddleja  'Lochinch', een interessante kruising tussen B. davidii en B. fallowiana, 1 B. davidii 'Pink Delight' (dezelfde kleur als de Silene schafta) en 1 B. davidii 'Royal Red'. Zowel op de kwekerij als tijdens mijn aanplantingswerken zaten er al vlinders op de bloemen. 

filmopnames volop te zien

De filmopnames waarover ik eerder berichtte maar niet veel mocht over zeggen, zijn intussen volop op TV en internet te 'bewonderen'. De makers, de voetbalpagina's van HLN, waren op zoek naar een gezin waar de dames echte voetbalfans zijn en de man helemaal niet. Het was net voor de James Bond-film Octopussy dat ik toevallig het filmpje zag. Dat was even schrikken. Bij het openen van de getoonde link komen de vrouw en een van de dochters serieus lang aan bod. Zelf mag ik ook één zin zeggen: "95% van alle matchen zijn naar mijn mening oervervelend". 't Was plezant om te doen en de reacties stromen hier binnen.

oranje zandoogje

Close-up oranje zandoogje

bruin zandoogje

Close-up van bruin zandoogje in Virginische ereprijs.

tuinnieuws

De gewone kattenstaart en de Veronicastrum virginicum hebben de voorbije weken heel wat insecten een nectarorgie bezorgd. Ze krijgen momenteel versterking van de vlinderstruiken waar we zowel in de voortuin als in de achtertuin een aantal kleurenvariaties van hebben aangeplant. Een verrassend succesvolle opvolgplant, maar in natuurmiddens fel bediscussieerd, is de Canadese guldenroede. Sinds deze week staan hier enkele groepjes in bloei en je merkt meteen dat kevers, zweefvliegen, hommels en bijen er verlekkerd op zijn. Ik vind deze plant prima staan in een wilde tuin maar via worteluitlopers wordt deze groep Solidago alsmaar groter. Je kan hem dus niet volledig zijn gang laten gaan maar dit is zeker geen reden om deze plant, met schitterende gele bloemen, volledig uit je tuin te weren.

Boomblauwtje op Canadese guldenroede

Deze week heb ik nog 2 dode bomen uitgetrokken, een Nyssa sylvatica 'Wildfire' en een Magnolia 'Livingstone'. Ze hebben de grillige combinatie late nachtvorst/droogte niet overleefd. Ik heb het verlies goedgemaakt met de aanplanting van een Physocarpus 'Amber Queen' en 2 enkelbloemige Hibiscussen, een blauwe 'Marina' en een meer rode 'Woodbridge'. 

Physocarpus opulifolius 'Amber Queen'

mijn eigendom jachtvrij !

De gele lijn is onze perceelgrens, groen is jachtgebied !

De digitale jachtplannen staan eindelijk online. Merci voor Vogelbescherming Vlaanderen om hiervoor te ijveren. Waarvoor ik vreesde, blijkt ook werkelijkheid: een groot deel van mijn tuin is illegaal ingekleurd als jachtterrein. Volgens de kaart zouden de jagers tot aan ons fietsenhok en de zwemvijver mogen komen knallen en als je pech hebt, een verdwaalde kogel of zo, wordt er geen bosduif geraakt maar een van je kinderen. Zo gaat de ballon hier niet op! Wijzelf en alle dieren moeten hier veilig kunnen leven.

Via de site schietinactie.be zorgt Vogelbescherming ervoor dat je eigendom terug jachtvrij wordt gemaakt. Dat zullen we eens snel gaan doen. Bedenking: het is toch godgeklaagd dat je als eigenaar je eigen grond moet gaan jachtvrij pleiten terwijl de jagers zo maar, zonder enige vorm van toestemming, jouw perceel mogen inkleuren als zijnde hun speelterrein.

-aanvraag ingediend-

trotse eigenaar Cubaans fototoestel

Mijn huisgenoten zijn gisteren thuisgekomen van hun reis naar Cuba. Hiermee is er een einde gekomen aan mijn 14-daagse vakantierust, die me heel goed heeft gedaan. Ze hadden straffe verhalen bij, heel wat foto's die met de smartphone werden genomen (zie Che hiernaast) en wat ziektes die heen en weer geloop naar ons toilet veroorzaakten. Veel vuile was ook. 't Belangrijkste dat ik onthouden heb: Cuba is een enorm groen en natuurrijk land en... de reis zou niks voor mij zijn geweest.

Mijn vrouw zou mijn vrouw niet zijn als ze ginds niet een klein beetje ook aan mij heeft gedacht. Samen met de kinderen heeft ze een Cubaans fototoestel voor mij gekocht, merkloos weliswaar, maar nog wel met een echt kijk-eens-naar-het-vogeltje-euh-vogeltje.

Het handzame toestel heeft een eindeloze, niet-functionerende flits.

Met een hendeltje kan je het "vogeltje" komen laten piepen.

Nu nog uitvlooien waar die geheugenkaart precies zit.

experiment

Hoornaar op appel

Ik ben aan 't experimenteren met rot en rottend fruit. Ik spies stukken fruit op de punten van de kastanjen omheining en kijk dan welke insecten daarop afkomen. De overrijpe pruim kreeg snel bezoek van een gehakkelde aurelia en de stukken appel kregen heel wat vliegen en gewone wespen als gast. De mooiste bezoeker was een hoornaar die ik minutenlang de appel te lijf zag gaan. Op een halve dag werd een volledig stuk appel opgegeten.

wat een jaap

De witte reus en de stadsreus die kende ik al. Maar het beest dat hieronder op het koninginnenkruid zit, zag ik nooit eerder. Geen hommel, ook niet terug te vinden bij de zweefvliegen. Gelukkig wist de medewerker van waarnemingen.be me uit mijn nieuwsgierigheid naar deze curiositeit te verlossen. Het is de stekelsluipvlieg, een van de allergrootste Europese vliegen. Dit jaar werden er op de natuurwaarnemingssite nog maar 3 waarnemingen gemeld. 

Tachina grossa

Averbode bos en heide anders

't is nog niet moeilijk genoeg

'normale' uitvoering landkaartje in de zomer

 Dan denk je 't intussen wel te weten: in de lente is het landkaartje oranje met zwarte vlekken en in de zomer zwart met wit en onderaan, twee onderbroken oranje strepen (foto boven). Tot ik vandaag in de tuin een exemplaar spotte met een mengvorm. Deze vlinder (onder) heeft de oranje tekening van de lentevorm. Als je de twee foto's met elkaar vergelijkt, zie je duidelijk het onderscheid. Speurwerk op het internet leert me dat deze mengvorm een gekend fenomeen is. Interessant is het wel want deze vlinder staat in geen enkele vlindergids. Weet je wat, het moet ook niet altijd té gemakkelijk zijn. Dat de beesten wat met onze voeten rammelen, moet kunnen. 

mengvorm landkaartje

Deze speciale kerel verdient wel een kadertje :)

© Ludo Rutten

een verdiep hoger

De bruidssluier is nooit een succes geweest daarom zocht ik iets beter om onze betonnen balk aan de inkomdeur in het groen te steken. Ik probeer momenteel iets nieuws uit. De druivelaar die bezoekers langs het inkompad begeleidt, ga ik proberen een verdiep hoger ook zijn gang te laten gaan. 10 dagen geleden monteerde ik een stevige bamboestok waarlangs de blauwe druif de balk met goot kon bereiken. Intussen is hij reeds tot daar geklommen en nu zijn we bezig met hem in de breedte te leiden. In het beste geval krijgen we er zo in de herfst een mooie herfstkleur bij en in de nazomer een halve voorgevel vol met trossen druiven. Moest het resultaat tegenvallen, is het met één knip met de snoeischaar zo weer 'hersteld'. 

stoute bomen

Dat ze hun bladeren en naalden laten vallen

tot daar aan toe

Maar als de bomen nu ook al gaan beginnen

met hun afval zo maar in de natuur te dumpen

- in een érkend natuurgebied nota bene ! -

dat is er toch over.

Gelukkig zijn er nog mensen

die alles opruimen.

toch een lichtpunt: regen.

Helemaal op het einde, zo rond 23.00 uur, werd de Vlaamse feestdag toch nog interessant. Toen begon het eindelijk te regenen, zo verfrissend!

Deze keer geen muggenpis, maar bakken water.

Iets waar de natuur, inclusief de vele tuinen, al lang naar snakt.

flauwe kul

Wat als de aarde écht rond was?

gefotografeerd aan de zijkant

zij kwamen even langs

1. Wesp op Echinacea pallida

2. Citroenpendelvlieg op Jacobskruiskruid

3. Een goudwesp

4. Een roofvlieg

duidelijke boodschap

Mooie affiche van Vogelbescherming Vlaanderen. 

Knap ontwerp. Morgen in De Standaard.

- ja, ik ben lid. -

intacte kringloop

Half juni zag ik een rozenbladwesp (foto onder), meer bepaald de Arge pagana, eitjes leggen in de bast van een wilde roos. De schijnrupsen van dit wespje zijn intussen geboren en ze smullen al heerlijk van de bladen. Deze kringloop van het leven tracht ik zo weinig mogelijk te verstoren. In dit geval zie ik geen enkele reden om in te grijpen want wilde rozen genoeg hier, meer dan Arge pagana's. Wie bomen mooi vindt, zeurt ook niet om een vallend blad. 

étude op tuba

Vlakbij de beschaduwde plek waar ik het kruiswoordraadsel van de dag invul, staan 2 grote struiken gewone kattenstaart. Ze staan naast de vijver, ook hun geliefkoosde plek in de natuur. Ik overdrijf niet als ik zeg dat er momenteel wel 15 tot 20 citroenvlinders er een bacchanaal in houden, mannen en vrouwen onder mekaar en de ene sekse niet onderdoend voor de andere. Het is overduidelijk dat de gewone kattenstaart dé wilde plant bij uitstek is voor de citroenvlinders. Op de vlinderstruiken zit ook een groepje en op de grote kaardenbol komt er af en toe ook wel eentje aperitieven maar in vergelijking met de wilde flower-power-fuif op de kattenstaarten is het daar eerder een klassieke avond, de première van de étude voor tuba van K. Almaan of zo.

sfeerfoto voor zover dat kan: de citroenvlinders dansen op en neer

Heb je niks anders te doen?

De eerste week van mijn vakantie zit er alweer op en ook de Cuba-reizigers zitten halverwege hun 'droomreis' van dit jaar. Ik ga nog een weekje zo goed als niksen en dan begin ik aan het scheren van de beukenhaag, wat toch een dag werken is. De voorbije droge en warme dagen had ik vooral oog voor de vele dieren die gast waren in onze tuin. Ze zijn een objectieve graadmeter in hoeverre je diervriendelijke tuininrichting ook werkelijk aanslaat. Maar evenzeer zeggen de waarnemingen iets over de gezondheid van een populatie, het klimaat en de omliggende natuurrijkdom. Allemaal heel boeiend. 

Ik hoor van andere mensen die ook natuurvriendelijk tuinieren dat het een prima vlinderjaar is en ik zie ze er vrolijk van worden. Vlinders, het doet duidelijk iets met de mensen. Vlinders-in-wording, de rupsen, dat is een liefde die nog wat moet groeien maar ook dat komt nog wel. De afgelopen weken zag ik 2 nieuwe soorten, met name de kleine ijsvogelvlinder en het bruin blauwtje. Het stimuleert een of ander gelukshormoon, dat voel ik in mijn lijf. 

Ik moet er alleen over waken dat ik me niet te zeer op zeldzaamheden ga richten want het zijn toch voornamelijk de courante vlinders die leven en kleur in de keet brengen. Het landkaartje bijvoorbeeld, met de lenteversie en de zomerversie, dat is toch een spectaculair natuurfenomeen. De lieveling, in de volksmond 'mot' genoemd zoals alle andere nachtvlinders, duikt hier ook regelmatig op. Niks bijzonders zou je zeggen, tot je dat beestje van nabij bekijkt: die dwarsstreep, die paarse afboording, die puntige hoeken. 

De laatste tijd bekijk ik al die opvliegende nachtvlinders met wat meer aandacht. Ze kruipen bijna altijd weg onder een blad maar ik vind ze wel. Ze hebben dan ook met een ietwat afwijkeling te maken.

een grijsbandspanner en de bruine molmboorder

Vervolgens dat klein grut op naam brengen. Dat is best een leuke hobby! Alleen die officiële namen al. Wie verzint het allemaal? Wordt daar lang over gediscussieerd? Komen er ruzies van? Wie beslist er uiteindelijk over? Want het is toch een beetje god spelen, dieren een naam mogen geven? Je merkt het al, ik krijg mijn tijd wel om. Of ik niks anders te doen heb? Natuurlijk wel maar nu even niet.

de kleine vuurvlinder

Een blauwtje met passie.
Voortuin, genietend van de zon.
Op jacobskruiskruid (aangewaaid maar erg geliefd door insecten)

nog te onbekwaam

Op dit moment ben ik nog te onbekwaam om de vele soorten hommels die hier de bloemen frequenteren juist te determineren. Zelfs met determinatiekaarten lukt het me niet. Maar ook zonder de juiste naam kan ik van het schouwspel genieten.  Ze zijn zodanig met de nectar in de weer dat ze nauwelijks oog hebben voor de andere hommels. Zelfs vlinders en hommels kruipen over mekaar als ware het beste vriendjes. Interessant op dit moment is om te zien welke bloemen nu wel of niet interessant zijn voor de hommels. De Virginische ereprijs is dit op moment de koploper. Daarnaast staan enkele Cephalaria gigantea (zie foto) en daar zijn ze ook zot van. Op sommige zonnige momenten tel ik tot dertig hommels die tegelijk druk in de weer zijn. Tel daar nog de vlinders en de zweefvliegen bij en je begrijpt dat Maria, die vanuit haar kapel alles vanop de eerste rij kan volgen, zich geen ogenblik verveelt. 

de grote rupsendoder

de grote rupsendoder

Tussen de vele hommels en vlinders kroop ook deze uit de kluiten gewassen wesp. Net als de andere insecten voedt de grote rupsendoder zich met nectar uit de Veronicastrum. Deze grote rupsendoder behoort tot de graafwespen. Het verticale nest wordt gemaakt in het zand. Zoals de naam aangeeft, verlamt de grote rupsendoder rupsen die ze vervolgens in het nest sleept. Er wordt een eitje bij de buit gedeponeerd zodat de uitgekomen larve meteen van een stevig ontbijt kan genieten. De meeste grote rupsendoders worden waargenomen tijdens de warme maanden juni, juli en augustus.  Dit jaar werden er nog maar 20 exemplaren ingevoerd bij waarnemingen.be, wat weinig is, zeker gezien de grote rupsendoder met zijn oranje-zwart achterlijf toch wel een heel opvallende verschijning is. Ook present waren een aantal stadsreuzen, die imposante zweefvlieg waarover ik al eerder schreef.

de drang kan groot zijn

Een koppeltje rode smalbokken

In de bloemen van de lijsterbesspirea trof ik vanmiddag een koppeltje rode smalbokken (of gewone smalboktor) in actie aan. Ze waren duidelijk gesteld op hun privacy want het gebeuren speelde zich grotendeels af onder de bloemen. Het bruingele mannetje is zo te zien beduidend kleiner dan het vrouwtje. Het vrouwtje is roodbruin en ook het halsschild is roodbruin. Heel vaak zie je in de natuur dat het mannetje de meest opvallende kleuren heeft maar hier is het andersom. Het ventje slaat maar een potsierlijk figuur naast het vrouwtje.

het vrouwtje voor de daad

niet mee naar Cuba

Klaar om naar Keulen Airport te vertrekken

Begin deze week vertrokken mijn wederhelft en nakomelingen, met uitbreiding van de schoonzus en de schoonbroer, naar het land van Fidel en Raul. Op 3 sms'jes na heb ik er niets van gehoord maar ze zullen het er zeker naar hun zin hebben. Ik las dat ze met een heel oude en sjieke authentieke taxi voor 8 personen van Varadero naar Havanna vervoerd werden en dat voorts alles dik oké was. Zoals je merkt, ben ik zelf niet mee. Ik verkoos om thuis te blijven om eens goed uit te rusten en me te laten onderdompelen in de geneugtes van de stilte. Ik heb me een vast ritueel aangemeten dat ik als zalig ervaar: de krant lezen met een koffie, de digicorderopnames bekijken (waaronder de RHS Hampton Flower Show en Baardmannetjes), wandelen en foto's nemen, de Tour volgen, tussendoor mijn ouders bezoeken en voor het konijn zorgen, op het avondterras vertoeven terwijl ik het kruiswoordraadsel van de dag invul en slapen in een te groot en leeg aanvoelend bed.  Dit is tegenwoordig vakantie voor mij. Mijn wederhelft heeft vanuit haar Oekraïens genetisch bepaalde gedienstigheid voor een overlevingspakket-voor-wat-wereldvreemde-mannen gezorgd, onder meer een hele wasmand vol met broodjes om af te bakken, en het ziet er daardoor naar uit dat ik die 14 dagen niet van honger of dorst zal weten te gaan. Ik ben nu toe aan een nieuwe koffie. Normaal roep ik dan even de vrouw maar tijdelijk dien ik nu zelf recht te staan. Het zou wat overdreven zijn om ze even hiervoor te laten overkomen.

'druk' bezig .....

logisch vervolg

Rond deze tijd van het jaar komt ook het oranje zandoogje tevoorschijn. Het bruin zandoogje is altijd een pak vroeger. Beide worden nogal eens verward. Zoals je linksonder en rechtsboven kan zien, heeft het oranje zandoogje heel kleine witte oogjes op de onderkant van de achtervleugel. De 2 witte puntjes in het zwarte oog worden meestal als onderscheidsmiddel gehanteerd maar er zijn ook bruine zandoogjes die daar 2 witte puntjes hebben. Het oranje zandoogje is ook wel kleiner dan zijn bruin broertje. Met de vleugels open zie je dat het oranje zandoogje een pak meer oranje heeft (vooral op de achtervleugels) dan het bruin zandoogje. 

De kleine vuurvlinder (linksboven en rechtsonder) verscheen vandaag ook. Ik vond hem zowel op de marjolein als op de Veronicastrum. De rupsen van dit vlindertje leeft van zuring, een plant die in menig tuin wordt uitgestoken maar hier mag blijven staan. Vaak zie ik hem niet maar gezien het overduidelijk een prachtige vlinderzomer is, is zijn komst een logisch vervolg op de successerie tot nu toe. De kleine vuurvlinder behoort ook tot de blauwtjes, net als het groentje.