bezoek aan Auschwitz-Birkenau

(Alle foto's copyright: Ludo Rutten)

Birkenau, 'feeling the horror'

In 2011 bezochten we de vernietigingskampen Auschwitz en Birkenau. We kampeerden op dat moment in Krakau, zo'n dikke 60 km van Oswiecim. Terwijl de infrastructuur van Auschwitz I, gekend van de golvende Arbeit Macht Frei-leuze boven de toegangspoort, nog enigszins een menselijk trekje had, was de aanblik van Birkenau verschrikkelijk. Geen greintje menselijkheid viel er te bespeuren. Een plek vol horror, ingericht om op grote, industriële schaal te doden, te vernietigen en uit te roeien.

Het treinspoor in Birkenau

Beklemmend gevoel tussen de barakken en vernielde gaskamer

In 1940 herdoopten de Duitsers bezet Oswiecim in Auschwitz, de plek die de wereld vandaag herinnert als het symbool van terreur, volkerenmoord en de holocaust. Aan de stadsrand van Oswiecim bouwden de nazi's een Poolse legerkazerne om in een concentratiekamp (Auschwitz I) dat later uitgebreid werd tot 3 hoofdkampen: Auschwitz I, Birkenau (vernietigingskamp Auschwitz II) en Monowitz (Auschwitz III) en meer dan 40 subkampen. De allereerste mensen die in Auschwitz gevangen gehouden en vermoord werden waren Polen. Ze werden gevolgd door Sovjet-oorlogsgevangen, zigeuners en gedeporteerden van vele nationaliteiten.

Auschwitz I

sanitaire ruimte Birkenau

In begin 1942 werd Auschwitz de setting van de grootste massamoordcampagne in de geschiedenis, toen de nazi's het plan uitwerkte om de gehele Joodse bevolking van Europa te vernietigen. De grote meerderheid van alle Joodse mensen die naar Auschwitz afgevoerd werden, belandden meteen in de gaskamers van Birkenau. Toen de SS besefte dat de oorlog ten einde liep, probeerde ze nog alle bewijslijst van de gepleegde gruweldaden te vernietigen. De nazi's ontmantelden in allerijl de gaskamers, de crematoria en toehorige gebouwen, verbranden documenten en evacueerden alle gevangenen die nog ter been waren naar Duitsland. De overlevende achterblijvers werden op 27 januari 2015 -gisteren precies 70 jaar geleden - bevrijd door het Rode Leger.

Foto in het museum Auschwitz

Een doos van het gifgas Zyklon B

schrikkeldraad onder hoogspanning Auschwitz

Zowat anderhalf miljoen mensen werden in Auschwitz vermoord. Tijdens ons verblijf dat jaar in Polen bezochten we ook nog het concentratiekamp Gross-Rosen (Rogoznica). De gevangenen, die weinig hoop hadden om er te overleven, werkten in de nabijgelegen granietgroeve. Ook Siemens en Blaupunkt hadden er hun 'atelier'.