overbodige vraag

"Is 't oké als we nog wat langer blijven?"

het plaatje klopt

zonnebadende gehakkelde aurelia

Volgens de kalendermatige indeling van de seizoenen vertoeven we nog steeds in de staart van de winter maar daar is buiten niks van te merken. Echt lenteweer is het, om niet te zeggen zomerweer. Je merkt het aan de vlinders, zonnebadend en hier en daar al een baltsend paartje in de lucht.

Zoals elk jaar zien we ook nu weer het te verwachten trio: heel veel citroenvlinders (met geel-groene mannetjes en witte vrouwtjes), gehakkelde aurelia's (foto) en heel af en toe een dagpauwoog. Logisch dat je deze 3 als eerste opmerkt want samen met de kleine vos, die hier - op ééntje na - al jaren niet meer waargenomen wordt, overwinteren deze vier dagvlinders in onze contreien als vlinder (en niet als eitje of pop). Als het zonnetje weer schijnt en als de temperatuur oploopt, komen ze uit hun schuilplaats tevoorschijn. Op dit moment zijn ze met veel en dat doet me plezier. 

mannetje van citroenvlinder

mijn oog viel op ...

Hier werd het startschot gegeven voor de lente-opruiming bij de vaste planten. Op het gemak want forceren is nergens goed voor. Dit jaarlijks terugkerend werkje biedt tegelijk de gelegenheid om alle bollen, knollen en vaste planten die zich omhoog werken eens van dichtbij te bewonderen. Ik zag het eerste blauwe druifje in bloei, de eerste boshyacint, ijskristallen op de kamperfoelie ('t heeft licht gevroren), clematissen die vanuit de grond terug uitschieten en de adderwortel die doorgebroken is. Allemaal mooi maar mijn oog viel toch op de lupines. 

De haartjes op de bladeren zijn kostelijk maar vooral die waterdruppel in het midden intrigeert me. Hoe komt het dat die druppel niet wegvloeit? In het blad zijn nochtans spleten genoeg om langs weg te sijpelen. Zouden die haartjes het water afstoten? Ook gek is dat die druppel de kromming van het blad niet volgt maar gebogen staat. Heeft dit te maken met de cohesieve kracht? En ik vraag me af: is dat allemaal opgevangen water of is hier ook sprake van guttatie zoals je dat vaak ziet bij vrouwenmantel? Boeiend allemaal; normaal vraag ik zoiets aan mijn wederhelft, die in deze kwesties geschoold is, maar mijn madam zit in Parijs. Ook het zicht, dwars door de druppel, mag er wezen. Het heeft wat weg van een kompaskwal.

onze nieuwe huisdieren

Veel moeite kostte het niet om ze uit het hoofd te praten dat een nieuwe goudvis in die bokaal geen optie was. Veel interactie hebt ge niet met zo'n vis en het verversen van het water gebeurde hoe langer hoe meer met een pruillip. Laat ons eerlijk zijn:  bij het uitkuisen van de bokaal stonk het huis ook naar de uitwerpselen en als we op vakantie waren, moesten we telkens een goudvis-sit vinden om het beest te voeren en wekelijks zuurstofrijk water te geven. Eén keer is er te lang getalmd met het geven van nieuw kraantjeswater en het onfortuinlijk beest vertoefde in de goudvishemel. Geen nieuwe goudvis dus. We proberen het nu met een 6-tal slakken, poelslakken om precies te zijn.

éen van onze poelslakken in actie

In onze achterste waterleliepoel krioelde het van de poelslakken. Een slakkenorgie. Honderden. Zo veel dat ik vorig jaar geen waterlelie te zien kreeg, alles werd opgevreten. Als ze met weinige zijn doen ze zich vooral te goed aan rottend materiaal, wat geen kwaad kan maar met te veel vreters in het 'all-in-restaurant' moest ook het groen, vers loof er aan geloven.

Met een schepnet heb ik intussen de meeste kunnen vangen. Ze werden met een emmer verhuisd naar onze voorste poel waar ze - denk ik - minder kwaad kunnen. 6 willekeurige poelslakken kregen een nieuw onderkomen in onze ronde visbokaal in de keuken. De siersteentjes en de plastieken attributen van Spongebob bleven erin en ik voegde er wat hoornblad, beekpunge en een rot waterlelieblad aan toe. De slakken zijn heel actief, ze knabbelen en doen hun gevoeg wat toch de basiskenmerken zijn van een goede gezondheid.

Deze nieuwe bewoners laten me toe hun fysiologie beter te bestuderen: hun ademwijze, hun tweeslachtigheid, hun eetwijze, hun goede reputatie dat ze behoorlijk proper op hun eigen zijn. Moest ik ze beu worden of als er tekenen van slakkendepressie opduiken, zijn ze in 30 seconden bij in de poel gekapt. Het is eens iets anders. Het uitproberen waard.

Iris reticulata in de schemer

Iris reticulata tussen Helleborus

De Iris reticulata is intussen al door menig tuinier ontdekt als een prachtige smaakmaker in het voorjaar. Deze kleinblijvende iris combineert goed met heel wat andere lentebloeiers zoals het speenkruid, kleine maagdenpalm, Helleborus, krokussen of het loof van de Italiaanse aronskelk. Bij het vallen van de avond heb ik er los uit de pols enkele foto's van genomen zodat er wat David Hamilton-sluier in de prenten sluipt. Gecombineerd met een roze Helleborus geeft dat een kleurenpalet dat me wel bevalt. Het is zo één van die planten die in elke tuin wel zijn plaatsje verdient. Bovendien zijn de bollen ervan spotgoedkoop zodat je met weinig geld toch een hele oppervlakte kleur kan geven. De bollenkweker van mijn planten raadde me aan om ze veel licht te geven maar ze wel uit de volle zon te houden. De bodem mag niet uitdrogen.

Iris reticulata bij valavond ingeblikt waardoor het (zonder nabewerking) wat op een aquarel gelijkt.
Een truc gelijk zovele. Toegegeven,  je moet er voor zijn.

het échte drieprovinciënpunt

Een zomereik duidt sinds kort het juiste drieprovinciënpunt aan.

Nog steeds zijn er veel mensen die verkeerdelijk denken dat de grote draaipoort van de abdij van Averbode over de drie provinciegrenzen (Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg) draait. Sinds begin van deze maand, 3 februari om precies te zijn, werd er een eik aangeplant op het échte drieprovinciënpunt. Zoals je ziet, staat de jonge boom zelfs buiten de muren van de abdij, in een wei richting Veerle-Laakdal.

Om deze boom aan te planten werden heel wat prominente politici opgetrommeld waaronder ook minister-president Kris Peeters. Bij deze gelegenheid werd het beheer van het gebied de Merode, toch meer dan 1500 ha landschapsgebied, overgedragen van de Vlaamse Landmaatschappij naar de drie betrokken provincies. Begin 2018 zal deze overdracht volledig afgerond zijn met de provincie Antwerpen in een voortrekkersrol.

De zomereik gefotografeerd vanaf een wandelroute naar punt 100 (de abdij)

Meer info en foto's van de norbertijnenabdij, de likdreef en de draaipoort vind je hier.

open en bloot

meeldraden en stamper van de krokus

Ik was net binnen van een kleine fotosessie met een witte krokus toen ik op de radio het overlijden vernam van Paco de Lucia. Weer één van mijn muzikale helden die het loodje legt. Alle gitaarliefhebbers kennen Paco de Lucia, van zijn ontroerende flamenco maar ook van zijn langdurige uitstapjes met John McLaughlin, Larry Coryell en Al Di Meola. Zonder enige twijfel was hij één van de allerbeste gitaristen die op de wereld rondliepen. Als geen ander kon hij virtuositeit en emotie combineren. In mijn leven heb ik vele gitaristen proberen na te spelen, Paco de Lucia evenwel niet. Hij was van een andere orde. Van een ander universum met een onbereikbaar spelniveau en een ongeziene vingervlugheid met beide handen. Paco de Lucia werd slechts 66 jaar. Straks nog eens één van zijn cd's opleggen. Doden klinken altijd op hun best.

krokus van binnen met stuifmeel

De krokus dus. Een beetje een lullige overgang maar de foto's wou ik vandaag toch graag met een woordje toelichting op mijn blog zetten. De 2 onderste afbeeldingen van één mijn witte krokussen brachten me in verwarring. Vooral dat oranje waaiervormig uitsteeksel prikkelde mijn nieuwsgierigheid. Een bloem is tegenwoordig bij mij niet zomaar een bloem, ik moet er ook het fijne van weten: hoe zit dat nu met stamper en meeldraden? En zit er stuifmeel in? Zo'n vragen spoken door mijn hoofd. Vandaar dat ik nogal intieme foto's van de krokus heb genomen, alles open en bloot.

de waaiervormige stempellobben van de stamper  

Ik vond er niks beter op dan de mooiste krokus te plukken en van haar rokje te ontdoen (bovenste foto). Er kwam iets tevoorschijn wat een bloem op zijn eigen had kunnen zijn. Iets wat ik nooit eerder aandachtig had gadegeslaan. Best mooi en toch bijna nergens te vinden op 't internet. Wat is wat? Met wat logica, basiskennis biologie en enig zoekwerk omtrent saffraan kwam ik eruit, maar 't heeft wel wat geduurd.

De drie linkse, opengeplooide oranje 'flappen' (bovenste foto) zijn de meeldraden die het stuifmeel voortbrengen. Links ervan zie je trouwens heel wat van dat stuifmeel liggen. De lange witte steel is de stijl die uitloopt in een stempel die bestaat uit drie stempellobben. De stempel zorgt bij bloemen voor de opvang van de stuifmeelkorrels. De stijl, de stempel en het vruchtbeginsel (onderaan de stijl en waar de zaadvorming geschiedt) vormen samen de stamper van de krokus. Wikipedia en x-aantal andere sites spreken van 'drie stampers' of erger nog van 'een stijl die uit drie stampers bestaat' maar dat is een zichzelf vermenigvuldigende lapsus van formaat.

Saffraan is niet meer dan het bovenste, oranje-rode gedeelte van de stamper (met stempel) maar dan wel van de Crocus sativus, een paarse krokus die in de herfst bloeit. Het zelf winnen van het peperdure saffraan - wordt het niet tijd om 'peperduur' te veranderen in 'saffraanduur'? - is mogelijk maar tijdrovend. In België zouden er 5 saffraankwekers actief zijn.

Moesten ze 't mij gisteren gevraagd hebben, zou ik geantwoord hebben dat saffraan de meeldraden zijn van een krokus. Zo af en toe brengen bloggen en foto's trekken nog iets bij. Al zou ik duizendmaal liever gitaar kunnen spelen zoals Paco de Lucia. Moest ik dat kunnen, dan bestond Muggenbeet niet. Heb je die vingers van zijn rechthand al eens bezig gezien?

werken aan de Zandberg

een nieuwe brede trap naar de uitkijktoren

Er is al flink gewerkt aan de Zandberg in Gerhagen (Tessenderlo). Men wil Gerhagen daar inrichten als 1 van de 7 toegangspoorten van het uitgestrekt wandelgebied de Merode. Men schat dat de herinrichtingswerken op het einde van dit jaar afgelopen zullen zijn. Ik ging er vandaag eens een kijkje nemen en zag dat er al heel wat veranderd is.

De betonnen paaltjes kregen meer natuurlijke uitlijningen

Als kind ging ik net als vele andere kinderen regelmatig spelen aan de zandberg. Ver van huis was dat niet. Er stond een barak waar we frisco's kochten. We klommen er in de bomen, maakten er kampen, bouwden zandkastelen en rolden van de berg af. Dat laatste gaat al lang niet meer want keermuurtjes van betonnen paaltjes beletten niet alleen dat het stuifzand wegzakt, ook het naar beneden trullen is niet meer mogelijk. Ik neem aan dat die muurtjes er ooit gekomen zijn om de uitkijktoren (1ste model werd in 1969 in beton opgetrokken) te stabiliseren, toch wat spelplezier betreft zijn die paaltjes geen goede zaak. Ook de houten barak, waar het zo gemakkelijk in en uit lopen was, zelfs blootvoets,  is al vele jaren weg. Momenteel staat er een heus bosmuseum in de plaats.

De trap maakt het klimwerk naar boven heel wat gemakkelijker.

Genoeg nostalgie,  terug naar het heden. Ik zag dat men eindelijk een fatsoenlijke trap in het zand heeft geconstrueerd. De treden zijn gemakkelijk te nemen en dat is wat anders dan de situatie tot voor kort. Hier en daar waren treden van een halve meter hoog. Voor mij nog net te doen maar voor heel wat mensen was dat een niet te nemen hindernis. Een helper om aan de armen te trekken of om je achterste naar omhoog te duwen was geen overbodige luxe. Ze lieten de uitkijktoren daar boven op de zandberg dan maar voor wat het was. De moelijke bereikbaarheid kan nu niet meer als excuus ingeroepen worden om het klimwerk van exact 100 treden tot het uitkijkplatform aan te vatten. De keermuurtjes zelf worden ook gerenoveerd en het lijkt me dat ze wat golvender, mooier en natuurlijker uitgelijnd, heropgebouwd worden.

De allee of centrale as naar het bosmuseum

De grootste verandering is het nieuwe brede wandelpad vanaf de parking naar het bosmuseum. Deze 'allee' doorheen het bos en dwars over het fietspad naar Averbode leidt de bezoekers rechtstreeks naar de plek waar ze moeten zijn: het bosmuseum dat uitgebouwd zal worden als een onthaal- en informatiepunt voor de ruimere regio. Vlakbij dit bosmuseum wordt nog een ontmoetingsplein aangelegd.

Van de speeltoestellen tussen het museum en de toren staat er momenteel niets meer. Alles werd opgeruimd. Er is voorzien dat er nieuwe -"aantrekkelijkere en meer natuurlijkere"- speeltuigen gaan komen. De zandvlakte zal ook gedraineerd worden wat gezien mijn eigen ervaring ook wel nodig is. In november 2007 nam ik er, na een forse regenbui, een foto. Je verstaat dat van de schuifaffen enkel nog door avonturiers afgegleden werd.

En wie betaalt dat allemaal? Wel, 30% zal onze gemeente Tessenderlo betalen. De resterende 70% wordt opgehoest door het Vlaamse gewest. De totale kostprijs is geraamd op 2.048.000 euro. De eerste reacties van de mensen zijn positief. Ook ik ben ervan overtuigd dat het een verbetering gaat zijn.

Livebeeld van 'paddentrek'

Het eerste koppeltje bruine kikkers is in de zwemvijver aangekomen.
De 'paddentrek' is vannacht begonnen.

koeienstront en zeewierkalk

Helleborus in pot op het noorderterras (schaduw)

De Helleborus x Ballardiae 'Merlin' blijft het goed doen. Zo te zien heeft hij niet geleden onder de langdurige sneeuw en koude van vorige winter.  Hij bloeit rijkelijk en de plant ziet er bijzonder gezond uit. Hij staat hier in pot op het noorderterras waar het altijd schaduw is. Alle fratsen van het weer krijgt hij over zich heen. Eénmaal per jaar geef ik hem een beetje gedroogde koeienstront en een klein handje zeewierkalk. Blijkbaar staat dit hem wel aan. Omdat hij zo zijn best doet en een aangename warme kleur heeft, heb ik de pot van de grond weggehaald en op de terrastafel gezet. Zo kunnen we er vanuit onze 'living' niet naast kijken (zie foto).

Helleborus argutifolius

Wie het ook nog steeds goed doet, is de botanische Helleborus argutifolius. Corsica en Sardinië worden genoemd als de natuurlijke habitat wat erop wijst dat hij goed tegen droogte kan maar best wel afgeschermd wordt in een strenge winterperiode. Hier staat hij in de halfschaduw en op vrij droge grond onder een appelboom. Bij mijn planten in volle grond, zoals dit nieskruid, zorg ik nooit voor winterafdekking, deels uit luiheid maar deels ook omdat ik niet-wintervaste planten toch niet kost wat kost wil behouden. Zijn ze niet geschikt voor ons klimaat, mogen ze wegrotten maar deze Helleborus leek me zeker het proberen waard. De geelgroene bloemen zijn niet zo opvallend maar hebben wel hun charmes. Dat geldt ook voor hun getande bladeren. Ze zouden zich ook uitzaaien maar  in tegenstelling tot de Helleborus orientalis waarvan ik heel veel zaailingen terugvind, verschijnen er hier geen kleine H. argutifolius. Ook hij krijgt wat zeewierkalk. 

(Tip: collegablogger Menck heeft recent een mooie fotoreeks online gezet, ga zeker eens piepen.)

Roffelaar ontmaskerd

Daar zit 'm, in de valse acacia

Aan onze voederplekken heb ik hem nog nooit waargenomen maar zijn snelle roffel, volgens de boeken toch zo'n 10 tot 15 slagen per seconde, is al lange tijd vanuit onze achtertuin te horen. Zonet was het weer van dat. Met mijn camouflagejas - niet meer dan een versleten mosgroene winterjas - en mijn kodak benaderde ik hem zo goed als mogelijk. Hoog in één van onze valse acacia's (Robinia pseudoacacia) was hij druk in de weer. Ik denk dat hij me toch gezien had maar wellicht achtte hij de afstand veilig genoeg. Voor mijn blote oog was de bonte specht niet veel meer dan wat grijs en zwart, gelukkig kon mijn pocketcamera met superzoom er toch voldoende kleur in herkennen. Het rood op zijn achterhoofd komt enkel voor bij de mannetjes dus was het mijnheer grote bonte specht. Een prachtige, veel voorkomende vogel hier in de Kempen. Met een snavel als een dolk.

mannetje van de grote bonte specht

Calatrava in de Vurige Stede

Onze Valentijntrip naar Luik had één voornaam doel: een kennismaking met het station van Luik-Guillemins, een "oeuvre magistrale" van Santiago Calatrava, één van de grootse vertegenwoordigers van de moderne architectuur. De omgevingswerken zijn nog steeds aan de gang maar het magnifieke kunstwerk van glas, staal en wit beton zelf is reeds open van september 2009. Er waren weinig reizigers gisteren waardoor ik in alle rust het kunstwerk kon bewonderen en fotograferen. Hoeft het gezegd dat de stad enorm fier is op haar nieuw uithangbord? In 2010 werd Calatrava ereburger van de stad en ook de Universiteit van Luik bedacht de Spaanse architect met de titel van doctor honoris causa. Op de toeristische folder van de stad prijkt het station op de frontpagina. Een bezoek aan Luik-Guillemins is 'incontournable' lees ik erin. Zo is dat. Voor mijn blog selecteerde ik enkele foto's. Geniet ervan.

Natuurlijk bleven we niet in het station plakken. We maakten ook een stadswandeling waarbij het historisch hart van de stad en de klim naar de citadelle over de 374 trappen van de Montagne de Bueren indruk op ons maakten. Bij de afdaling in de Rue Pierreuse zag ik Calatrava's station in de verte liggen. Het geeft je een idee van de inplantingsplaats en de enorme overkapping van het glazen-stalen dak. 

.... en onze kunstzinnige trein naar Diest, vanaf perron 7b, die verdient tenslotte ook een foto:

(Alle foto's werden genomen met mijn compactcamera Sony DSC-RX100)

een appel en een treinticket voor Valentijn

Geen bloemen maar een appel kreeg ik vanmorgen toegereikt voor Valentijn.

De verpakking leidde me naar een Pools fruitbedrijf waar men sinds 2001 appels laat rijpen met opschriften voor Kerstmis en Valentijn. Deze Jonagold kreeg nadat hij volgroeid was én net voor hij zijn rode blos vormde (bij Jonagold is dit in de maand oktober) een sticker opgeplakt waardoor het licht gedeeltelijk (cfr. de gewenste letters) niet meer op de appel kon schijnen. Alleen daar waar het zonlicht de appel kan bereiken, verloopt een normaal rijpingsproces en verkleurt de appel. Er komt dus geen inkt of stempel aan te pas, het zijn de zon en de tijdelijke sticker die voor het effect zorgen. De komst uit Polen heeft wel een nadeel: doordat de appel los in de verpakking zit, is hij op heel wat plaatsen geblutst. De appel voelt ook nogal vettig aan. Zoals dit met vele dingen het geval is, is het het gebaar dat telt. 

Dit weekend maken we ook gebruik van een aanbod van de spoorwegen om een dagje in Luik rond te lopen. Het nieuwe station van Calatrava wil ik al een tijdje bezoeken en als de trein juist rijdt, zouden we daar moeten aankomen. Je hoort er nog van. 

duif geweest

opengereten duif, juist achter onze tuin

Een sperwer, een buizerd, een vos of een marter? Of nog iets anders? Ik weet niet goed wat ik er van moet denken. Heel even voor mijn vondst knalde er ook een jachtgeweer. Is de aangeschoten duif hier neergestort en heeft er zich een kat op geworpen? Feit is dat het kadaver heel vers is en dat de dader wellicht door mijn komst zijn biezen heeft genomen. Ver weg kan hij/zij niet zijn. 

Het pluimen van de houtduif heeft heel wat werk gekost.

op plantenjacht

Pépinières Le Try (Ceroux Mousty)

Dit weekend zet Pépinières Le Try nabij Louvain La Neuve zijn deuren open. Deze kwekerij is gespecialiseerd in bloemdragende struiken en heeft een exquis aanbod aan o.m. Cornus, Viburnum en Hamamelis. Boomkwekerijen die in putteke winter een opendeurdag houden, die lopen niet dik. Maar de toverhazelaars staan nu in de bloem dus is het voor verkopers en liefhebbers hét moment om hun waren uit te stallen of aan te schaffen. Omdat het voor ons beter uitkwam, trokken we vorige woensdag al met zijn drieën naar Le Try. Ons bezoek aan Kalmthout had me een concreet lijstje met schone toverhazelaars opgeleverd en ook in de uitgebreide website-catalogus van de kwekerij vond ik enkele interessante hebbedingen.

Onze aankoop in 2 karren

De zoon van de zaakvoerder (foto) hielp ons uitstekend verder. Zijn  vrouwtje is Nederlandstalige dus konden we ons Frans-met-haar-op op zak houden. Heel wat planten stonden nog gestapeld in hun immens winterverblijf zodat een helpende hand bij het zoekwerk welgekomen was. De verkoopklare toverhazelaars (7 liter-containers) stonden in een aparte openluchtserre zodat het vergelijken en uitkiezen gemakkelijk was. Op 2 na, de H. x intermedia 'Arnhem' die nog maar pas geënt was en 'Barmstedt Gold' die uitverkocht was, vond ik alles wat ik zocht. Wat een weelde.

Hal met verkoopklare hamamelissen in 7 liter-potten

Volgende toverhazelaars staan sinds donderdag, na 5 uurtjes planten en verplanten, nieuw in onze tuin:
'Birgit' (nog een recente ent maar het drietal dieppaarse bloemen ziet er veelbelovend uit), 'Twilight' (in de voortuin geplant), 'Orange Peel' (vlakbij de treurbeuk en de mooiste die op de kar belandde), 'Sister Jelena' (voor het prieeltje) en 'Brevipetala' die, zoals de naam aangeeft, korte petalen heeft maar wel in schoon okergeel (achter de zwemvijver). Voor de freaks: op de kwekerij zag ik ook Hamamelis vernalis 'Quasimodo' (een griezeltje) en H. v. 'Lombart's Weeping' (treurvorm van Hamamelis).

Voor de kornoeljes e.a. rijden we in de bloemperiode nog eens een keertje terug naar Ceroux Mousty. Ik zoek nog eentje om mijn gerooide dode sierkers in de voortuin te vervangen. Wel kocht ik nog 2 Magnolia's ('Galaxy' en 'Peachy') en een Chinese staartaar, de Stachyurus chinensis 'Celina'. Staartaren zijn niet zo bekend, toch zijn het interessante sierheesters omdat de bloeiwijze (hangende trossen met crèmegele bloempjes) en de herfstverkleuring bekoorlijk zijn.

Bij de terugrit stopten we in Ottignies waar we een hapje en een drankje nuttigden. Zo komen we ook nog eens ergens. Le Try is een heel interessant adres voor plantenliefhebbers die iets anders zoeken dan het standaard aanbod dat je overal aantreft. Blogger Fruitberg liet me weten dat hij er ook al geweest is en ook hij is er lovend over. Naast de kwekerij is een klein arboretum aangelegd.

Ottignies