Het referendum van Tessenderlo

protest in de Hofstraat tegen Phillips Petroleum

"weinigen het geld, velen de stank!"

De Antwerpenaars konden zich vandaag via een volksraadpleging uitspreken omtrent de Lange Wapper. "Een feest van de democratie", "de stem van het volk" waar rekening moet mee gehouden worden. Zo zou het inderdaad moeten. Maar in Tessenderlo hebben we met zulk een volksraadpleging niet zo'n beste ervaring.

Op 25 maart 1979 konden de stemgerechtigde Looienaars zich in een referendum uitspreken over de komst van mercaptanenproducent Phillips Petroleum vlakbij het wooncentrum van Tessenderlo. Alhoewel het een regenachtige dag was, kwam bijna 70 procent van de Looienaars opdagen. Ja, dat is wat anders dan de 30% in Antwerpen en ... maar liefst 93% van de kiezers zei overduidelijk NEEN tegen P.P.. Een prachtoverwinning voor de Looise bevolking en in het bijzonder de milieugroepering BELT (Beter Leefmilieu Tessenderlo) dat een heroïsche strijd voerde tegen deze Amerikaanse multinational.

Maar hoe denk je dat het uiteindelijk afliep met de exploitatievergunning (thans milieuvergunning) ? Niettegenstaande de Looise socialisten tegen P.P. waren, leverde hun rode minister Dewulf toch de gecontesteerde vergunning af. Toen ook de Raad van State de milieugroep BELT en burger E. Pals gelijk gaf omwille van fouten op de Wet op de Ruimtelijke Ordening werd in snel tempo het gewestplan op maat van P.P. herkleurd. De inwoners van de Hofstraat die het meest te lijden had van de stankhinder van de mercaptanenproducent, werden onteigend. Het waren dus de inwoners die konden ophoepelen.

Zelfs toen bleek dat Phillips Petroleum de basisgrondstof thiodiglycol leverde waarmee Sadam Hoessein zijn mosterdgas aanmaakte, deed de overheid zijn ogen toe. Het bedrijf kon rustig verder zijn gang gaan. In de vergunning werd één regeltje toegevoegd: thiodiglycol mocht niet meer geproduceerd worden. En dat was het. Terwijl heel Amerika, CIA inclusief, moord en brand schreeuwde over de verschrikkelijke Hoessein was het een Amerikaans bedrijf dat de verschrikkelijke moorden met gifgas mogelijk maakte.

Ondertussen staat het bedrijf er nog. Net zoals Townsend Thoresen na het kapseizen van The Herald of Free Enterprise zijn merknaam opdoekte, verdween ook Phillips Petroleum als merknaam. Het bedrijf gaat thans door het leven als Chevron Phillips en het staat nog steeds op indentiek dezelfde plaats. De mening van de Looienaars heeft slechts een weekje de krant gehaald. Daarna gooide de politici ze in de prullenmand.

Toch één lichtpuntje: dankzij de inzet van de Looise milieubeweging werden de milieuvergunning en het milieueffectenrapport 'uitgevonden' en is het voortaan verplicht dat rond een industriegebied ook een bufferzone wordt voorzien. Hoe breed dat die zone moet zijn, is evenwel niet bepaald. In Tessenderlo volstaat het zo dat rond een van de grootste chloorproducenten ter wereld enkele struiken werden aangeplant om wettelijk in orde te zijn.

Om heel cynisch van te worden. Het feest van de democratie duurt meestal niet lang.